dikran tahta ne demek?

Dikran "Dick" Tahta (Ermenice: Դիքրան (Տիգրան) Թահթա; 7 Ağustos 1928 – 2 Aralık 2006), Ermeni-İngiliz matematikçi, öğretmen ve yazar.

Hayatı

Dikran Tahta İstanbul'da yaşayan ve pamuk ticaretiyle uğraşan bir Ermeni ailesinin oğludur. Babası Kevork Tahtaburunyan, I. Dünya Savaşı'nın ardından 1927 yılında eşiyle birlikte İngiltere'nin Manchester şehrine yerleşerek, "Manchester Textile Exporters" (Manchester Tekstil İhracatçıları) şirketini kurdu. Ayrıca soyadını "Tahta" olarak kısalttı.¹

Dikran Tahta, çocukluğunu ve Ermeni dinî yetiştirilme biçiminin etkilerini Ararat Associations (Ararat Bağları) kitabında aktarır. Burada anne-babasının, çocuklarının İngilizce eğitim almasını ama evde Ermenice konuşulmasını önemsediğini söyler. Dikran Tahta çocukluğu boyunca, İstanbul'da kalan akrabalarını sık sık ziyaret eder.²

Fleetwood, Lancashire'da bulunan Rossall Okulu’ndan mezuniyetinin ardından, 1946 yılında Oxford'daki Christ Church Koleji’nden burs kazandı. Ana çalışma konusu matematikti ama İngiliz edebiyatı, felsefe ve tarih alanlarında da geniş bilgi sahibi oldu.

Kariyeri

Üniversiteden mezun oluşuyla askerliği arasında, Tahta merhum Başpiskopos Matheos İnceyan'ın (Indjeian, 1877-1950) kütüphanesini katalogladı ve İnceyan'ın bazı kitaplarını ilk kez bu dönemde tanıdı.

Tahta 1950-52 arasında İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde askerlik yaptı. Kısa bir gazetecilik döneminin ardından 1954 yılında Rossall Okulu'nda önce İngilizce ve tarih, ardından matematik öğretmenliği yaptı.

1955'te Hertfordshire'a taşınarak St Albans Okulu'nda matematik öğretmeni oldu. Bu dönemde, daha sonra çok büyük bir astronom olacak olan Stephen Hawking Tahta'nın öğrencisi oldu. İleride, ona ilham veren bir öğretmeni olup olmadığı sorulduğunda Hawking "Mr Tahta" diyecekti.³ Genç Hawking ve arkadaşları 1958 yılında, öğretmenleri Dikran Tahta'nın yardımıyla eski saat parçalarını, bir telefon santrali ve yeniden kullanılan başka parçaları kullanarak bilgisayar yaptılar.⁴ Hawking üniversitede matematik okumaya Dikran Tahta'nın sayesinde karar verdiği söyledi.⁵

Tahta 1961 yılında Exeter'daki St Luke's College'de matematik eğitimi alanında öğretim üyesi oldu. 1974'ten emekli olduğu 1981 yılına kadar Exeter Üniversitesi'nin Eğitim Fakültesi'nde matematik hocalığı yaptı.

Matematikte görsel yaklaşımları savundu, "On Geometry" (Geometri Üstüne) adlı yazısında matematiğin geometrik kavranışının cebirsel yaklaşımlara indirgenemeyeceğini savundu.

Dikran Tahta emekliliğinin ardından Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde dersler verdi, Açık Üniversite'de görev aldı.

The Guardian gazetesi, ölüm ilanında Tahta'yı "neslinin seçkin matematik öğretmenlerinden biri" olarak tanımladı ve fizikçi Stephen Hawking'e ilham vermesine dikkat çekti. The Guardian, onun ölümüyle ilgili olarak, "O, alanına giren herkese ilham veren, sevgi ve entelektüel enerjini artıran bilge ve cömert bir adamdı" şeklinde yorum yaptı.⁶ Hawking daha sonra, "Bay Tahta sayesinde Cambridge'de bir zamanlar Isaac Newton'un elindeki matematik profesörlüğüne sahip oldum" dedi.⁷

Eserleri

Kitaplar

A Boolean anthology: Selected writings of Mary Boole—on mathematical education, 1972 (Derleyen D.G. Tahta)
Tahta, D. and Brookes, W. (1966) "The Genesis of Mathematical Activity", in W. Brookes (Ed.) The Development of Mathematical Activity in Children: the place of the problem in this development
Images of Infinity, with Ray Hemmings
Ararat Associations, Black Apollo Press, ISBN 1-900355-50-7
The Fifteen Schoolgirls, Black Apollo Press, ISBN 1-900355-48-5

Makaleler ve kitap bölümleri

Tahta, D. (1981a) ‘About geometry’, for the Learning of Mathematics, 1(1), 2-9
Tahta, D. (1981b) ‘Some thoughts arising from the new Nicolet films’, Mathematics Teaching, 94, 25-9
Tahta, D. (1985) ‘On notation’, Mathematics Teaching, 112, 49-51
Tahta, D. (1988) ‘Lucas turns in his grave’, in Pimm, D. (ed.) Mathematics, Teachers and Children, London, Hodder and Stoughton, pp. 306–12
Tahta, D. (1990a) ‘Is there a geometrical imperative?’, Mathematics Teaching, 129, 20-9
Tahta, D. (1990b) ‘Gratifying usefulness’, Mathematics Teaching, 132, 57-8
Tahta, D. (1991) ‘Understanding and desire’, in Pimm, D. and Love, E. (eds) Teaching and Learning School Mathematics, London, Hodder and Stoughton, pp. 221–46
Tahta, D. (1992) ‘Curricular configurations’, Micromath, 8(2), 37-9